Bu videoda Pir Rıza Yağmur, “Alevilik nedir?” sorusu etrafında şekillenen kapsamlı bir anlatı sunmakta; ikrar verme ritüelini deyişler eşliğinde açıklayarak Alevi inancının derin felsefi, teolojik ve etik boyutlarını görünür kılmaktadır. Alevilikte deyişlerin yalnızca ibadet dili değil, aynı zamanda sözlü bir teoloji, etik sistem, siyasal duruş ve toplumsal hafıza taşıyıcısı olduğunu vurgulayan Pir Rıza Yağmur, son derece zengin bir sözlü kültür birikimini özgün örneklerle aktarmaktadır.
Video boyunca “maneviyat nedir?” sorusu Alevi perspektifiyle ele alınmakta; kapitalizm, nefs ve insanın etik ile ilişkisi Alevi teolojisinden hareketle açıklanmaktadır. Alevilikteki cennet–cehennem kavramlarının yorumlanışı, desturların işlevi ve hakikat öğretisinin temel ilkeleri aktarılmaktadır. Görünen (Zahir) ve görünmeyen (Batın) âlemler arasındaki ilişki, Raa Haqi kozmolojisi bağlamında açıklanarak inanç sisteminin metafizik boyutuna ışık tutulmaktadır.
Video, aynı zamanda Dersim halk anlatıları ve masallarına dair son derece özgün katkılar sunmaktadır. Kaplumbağa öyküsü aracılığıyla, bireyin kimliğini Raa Haqi masal evreni içinde nasıl tanıdığı; geçmişte bir tüccar olarak haksızlık yapan birinin buğday torbalarına taş koyması sebebiyle taş donuna girip dünyaya kaplumbağa olarak geri gönderilmesi örneğiyle aktarılmaktadır. Başköylü Hasan Efendi’nin tanıklığıyla anlatılan bir cem esnasında ortaya çıkan köpeğin aslında daha önce ölmüş bir köylü olduğunun anlaşılması, Raa Haqi inancındaki devriye (ruh göçü) anlayışının somutlaştırıldığı bir diğer önemli anlatıdır.
Meryem ve İsa’nın doğumu hakkında papazlarla yapılan bir tartışmanın aktarımı üzerinden, Alevi deyişlerinin diğer İbrahimî dinlerin teolojileriyle nasıl ilişkilendirildiği açıklanmaktadır. Bu bağlamda “Biz kimiz?” sorusu, kozmolojik bir derinlikle ele alınmakta; Aleviliğin varoluşunun ezelden ebede nasıl sürdüğü ve hakikat sırrını nasıl taşıdığı deyişler eşliğinde yorumlanmaktadır.
Pir Rıza Yağmur, “ikrarında duran bir pirin aklında 90 bin ayet saklıdır” diyerek, tarih boyunca ocakların ve pirlerin deyişlerle taşıdığı bilgileri, kolektif hafızanın özünü ve Alevilik felsefesinin binlerce yıllık bilgi aktarımına nasıl aracılık ettiğini çarpıcı biçimde gözler önüne sermektedir. Video, Aleviliğin İslam’la olan ilişkisini sorgularken, İslam’ı içermeyen bir Alevilik ya da İslamileşmiş bir Aleviliğe yönelik eleştirileri tarihsel derinlik içinde değerlendirerek Aleviliğin evrensel maneviyat sistemleriyle kurduğu ilişkileri de anlamlandırmaktadır.
Bu kayıt, 27 Haziran 2025 tarihinde CAN TV Köln stüdyolarında çekilmiştir. Alevi Ansiklopedisi projesi kapsamında görüşmeler yapılmıştır.
