II. Uluslararası Alevilik Çalışmaları Sempozyumu’nda Alevi Ansiklopedisi 2–4 Temmuz 2025 | Westminster Üniversitesi, Londra
Alevi Ansiklopedisi için ayrılan özel oturumda Ansiklopedi projesini Dr. Hayal Hanoğlu ve Rıza Şehri Akademisinden Ozan temsil etti.
Açılış ve Kurumsal Destek
Sempozyum, Dr. Ümit Çetin’in açılış konuşmasıyla başladı. Çetin, Sivas Katliamı kurbanlarını andı ve Suriye’de Arap Alevilerine yönelik devam eden şiddete dikkat çekti. Westminster Üniversitesi Rektörü Prof. Peter Bonfield ise, Alevilik Çalışmaları’nın büyüyen akademik önemini vurguladı ve Alevi Ansiklopedisi’ni bilgi üretimi ve paylaşımı açısından değerli bir dijital platform olarak tanımladı. Ayrıca üniversitenin üst yönetimi, eşitlik, çeşitlilik ve kapsayıcılık ilkeleri doğrultusunda Alevi araştırmalarına destek taahhüdünü paylaştı.
Sunumların Kapsamı
Sempozyumda, Aleviliğin tarihsel adaletsizlikler ve kolektif hafıza, inanç ve ritüeller, din-devlet ilişkileri, toplumsal cinsiyet ve kadın liderliği, diaspora deneyimleri, dijital platformlardaki Alevilik, el yazmaları ve sözlü tarihler, sosyo-politik dönüşümler gibi çok çeşitli başlıklar ele alındı. Bu disiplinlerarası çerçeve, hem genç araştırmacılara hem de deneyimli akademisyenlere çalışmalarını paylaşma imkânı sundu.
Alevi Ansiklopedisi Özel Oturumu
Etkinliğin en dikkat çekici bölümlerinden biri, Alevi Ansiklopedisi’ne ayrılan özel oturum oldu. İlk gün gerçekleştirilen tanıtım sunumunda ansiklopedinin ortaya çıkış süreci, amaçları ve hedefleri ayrıntılı biçimde paylaşıldı. Projenin, Aleviliğin tarihsel, teolojik, folklorik, sosyolojik ve kültürel boyutlarını kendi kavramlarıyla, kendi dillerinden derlemeyi hedeflediği vurgulandı. Katılımcılara, ansiklopedinin sadece bir bilgi deposu değil, aynı zamanda Alevi toplumunun öznel hafızasını gelecek kuşaklara aktaran dijital ve çokdilli bir bellek mekânı olduğu aktarıldı.
Son gün yapılan “Alevi Ansiklopedisi Projesi ve Alevilik Çalışmalarının Geleceği” başlıklı atölye ise, geniş katılımlı ve ileriye dönük bir tartışma zemini sundu. Bu oturumda:
* Editoryal Süreçler: Makale kabulü, hakemlik sistemi, yayın kurulu değerlendirmeleri ve içeriklerin sürekli güncellenebilir oluşu gibi konular detaylandırıldı. Ansiklopedinin, klasik basılı ansiklopedilerin aksine, dijital ve dinamik yapısıyla zaman içinde gelişen bir platform olacağı vurgulandı.
* Katkı ve Yazar Kaydı: Ansiklopediye sadece akademisyenlerin değil, aynı zamanda Alevi toplumunun entelektüelleri, inanç önderleri ve araştırmacılarının da katkı sunabileceği; yazarların site üzerinden kayıt olup kendi maddelerini yükleyebildiği; yayın sürecinde metinlerin bilimsel ölçütlere göre incelendiği ve gerektiğinde düzeltme yapma imkânının bulunduğu anlatıldı.
* Tematik Boşluklar ve Madde Önerileri: Hangi başlıkların henüz kapsanmadığı, örneğin yerel ritüeller, kavram sözlükleri, diaspora deneyimleri ve sözlü tarih belgelerinin sisteme dahil edilmesi gerektiği tartışıldı. Katılımcılar, yeni madde önerileri ve işbirliği yolları üzerine fikir sundular.
* Ulusötesi Akademik İş Birlikleri: Ansiklopedinin, Türkiye ve Avrupa diasporası arasında köprü kurarak çokdilli içeriklerle küresel erişim hedeflediği; ilerleyen süreçte Almanca, Fransızca, Kurmancî ve Kırmanckî yayınların da planlandığı ifade edildi. Böylece ansiklopedinin sadece Türkiye merkezli değil, uluslararası ölçekte görünür bir kaynak olması amaçlanmaktadır.
* Akademik Görünürlük ve Atıf Değeri: Ansiklopedideki içeriklerin DOI numarasıyla yayımlanması, bilimsel atıf sistemine dahil edilmesi ve araştırmacılar için güvenilir bir referans noktası haline gelmesi üzerinde duruldu.
* Bu özel oturum, ansiklopedinin disiplinlerarası ve katılımcı bir akademik girişim olarak tanınırlığını pekiştirmiş; aynı zamanda Alevi çalışmaları alanında yeni nesil araştırmacılar için görünürlük, işbirliği ve ortak üretim imkânlarını ortaya koymuştur. Katılımcılar, ansiklopedinin Alevilik bilgisinin akademik dünyada meşruiyet kazanması ve toplumun kendi bilgi üretim araçlarını güçlendirmesi açısından tarihi bir girişim olduğunun altını çizmişlerdir.
Genişleyen İş Birliği
Sempozyum, Alevi Ansiklopedisi ile Westminster Üniversitesi arasında uzun vadeli bir akademik ortaklığın başlangıcına işaret etti. Bu iş birliği, Alevilik araştırmalarını kapsayıcı, titiz ve toplulukla etkileşimli bir zeminde ilerletme hedefini yansıtmaktadır. Ayrıca, Alevilik Çalışmaları’nın uluslararası akademik ağlarda daha güçlü bir şekilde yer alması için önemli bir adım oldu.
Üç gün boyunca süren canlı tartışmalar, düşünsel katkılar ve kolektif çalışma ruhu, Alevilik Çalışmaları alanının dinamizmini ve büyüme potansiyelini bir kez daha ortaya koydu. II. Sempozyum, Alevi Ansiklopedisi’nin de katılımıyla, hem akademik hem de topluluk temelli iş birlikleri için yeni yollar açan tarihi bir buluşma olarak kayda geçti.
Alevi Encyclopedia at the II Biannual Alevi Studies Conference 2–4 July 2025 | Westminster University, London
A special session was dedicated to the Alevi Encyclopedia, represented by Dr. Hayal Hanoğlu and Ozan from Rıza Şehri Akademisi, highlighting its aims, editorial principles, and evolving role as a digital knowledge platform.
Opening and Institutional Support
The symposium opened with a keynote by Dr. Ümit Çetin, who commemorated the victims of the Sivas massacre and drew attention to the continuing violence against Arab Alevis in Syria. Westminster University’s Vice-Chancellor, Prof. Peter Bonfield, underlined the academic importance of Alevi Studies and described the Alevi Encyclopedia as a valuable digital platform for knowledge production and dissemination. University leadership reaffirmed their commitment to supporting Alevi research under the principles of equality, diversity, and inclusion.
Scope of the Presentations
Panels covered a wide range of topics including historical injustices and collective memory, Alevi beliefs and rituals, secularism and state–religion relations, gender and women’s leadership, queer politics, diaspora experiences and youth, Alevism in digital platforms, manuscripts and oral histories, as well as socio-political transformations in Turkey and Europe. This interdisciplinary program offered space for both emerging and established scholars to share theoretical and empirical work.
Alevi Encyclopedia Special Session
One of the highlights of the symposium was the dedicated session on the Alevi Encyclopedia. The opening presentation introduced the project’s origins, aims, and objectives, emphasizing its commitment to documenting Alevism’s historical, theological, folkloric, sociological, and cultural dimensions through Alevi concepts and in Alevi languages. Participants learned that the Encyclopedia is designed not only as a repository of knowledge but as a multilingual digital archive of living memory for future generations.
On the final day, the workshop “The Alevi Encyclopedia Project and the Future of Alevi Studies” offered a forward-looking forum with broad participation. Discussions included:
* Editorial Processes: article submission, peer review, editorial evaluations, and the dynamic digital nature of entries that can be continuously updated, unlike traditional print encyclopedias.
* Contributions and Author Registration: not limited to academics, but also open to Alevi intellectuals, faith leaders, and researchers; contributors can register online and upload entries, which are reviewed according to scholarly standards and can later be revised.
* Thematic Gaps and Entry Proposals: identifying underrepresented areas such as local rituals, concept glossaries, diaspora experiences, and oral history materials, with participants offering new entry ideas and collaboration strategies.
* Transnational Collaborations: bridging Turkey and the European diaspora, with planned multilingual editions in German, French, Kurmancî, and Kırmanckî, positioning the Encyclopedia as a globally accessible resource.
* Academic Visibility and Citations: ensuring entries are published with DOI numbers, integrated into academic citation systems, and recognized as reliable references for research.
This session reinforced the Encyclopedia’s role as a multidisciplinary and participatory academic initiative, while also highlighting its significance for younger scholars in terms of visibility, collaboration, and co-production. Participants stressed that the project represents a historic effort to legitimize Alevi knowledge in academia and to strengthen the community’s own tools of knowledge production.
Expanding Cooperation
The symposium marked the beginning of a long-term academic partnership between the Alevi Encyclopedia and Westminster University. This collaboration reflects a shared commitment to advancing inclusive, rigorous, and community-engaged Alevi Studies, while also anchoring the field more firmly within international academic networks.
Over three days of vibrant debates, intellectual contributions, and collective spirit, the conference demonstrated once again the vitality and growth potential of Alevi Studies. With the participation of the Alevi Encyclopedia, the II Biannual Conference became a landmark gathering that opened new paths for both academic research and community-based collaboration.
