Bu videoda Pir Rıza Yağmur, Alevi inanç sisteminde derin bir anlam taşıyan “çıralık” kurumu üzerine kapsamlı bir değerlendirme sunmaktadır. Hak Lokması, Hakullah ve Pir–Talip ilişkilerinin tarihsel ve güncel bağlamlarıyla ele alındığı bu söyleşi, çıralığın hem inançsal hem de toplumsal işlevini gözler önüne sermektedir. Pir Rıza Yağmur, çıralık kurumunu İbrahimî gelenekler içinde özellikle Hristiyanlıkla karşılaştırarak, Alevilikteki “can” kavramının Hristiyanlıktaki erkek-kadın ortak ibadet geleneğiyle; “dar meydanı”nın günah çıkarma pratiğiyle; müzikli ibadetin her iki gelenekteki karşılıklarıyla ilişkisini açıklamaktadır.
İslam’daki zekât kurumu ile Alevilikteki Hakullah anlayışı arasındaki farklar detaylandırılmakta; Ehli Beyt’e yönelik kimi eleştiriler ve sorgulamalar deyişlerle yanıtlanmakta; Alevi kolektif belleğinin kozmolojik ve teolojik boyutları açığa çıkarılmaktadır. Muhammed’in peygamberlik silsilesindeki yeri ve Alevi perspektifinden diğer peygamberlerin konumu da ayet ve deyişler ışığında değerlendirilmektedir.
Dede ve Pir kavramları arasındaki ayrım açık bir şekilde vurgulanmakta; “pir” kavramının Alevilikteki özgün anlamı ve kullanımı üzerine durulmaktadır. Ayrıca Ocak kurumu içindeki “iç evlilik” geleneği açıklanmakta; geçmiş dönem pirlerinin uygulamaları ve talipleriyle ilişkileri, özgün örneklerle aktarılmaktadır. Video, “dar” kavramının anlamı, “dara çıkmak” pratiği, Alevi duaları ve ritüel terminolojisi gibi başlıklarda önemli bilgiler sunarak kolektif hafızanın derinliklerine ışık tutmaktadır.
Bu kayıt, 27 Haziran 2025 tarihinde CAN TV Köln stüdyolarında çekilmiştir. Alevi Ansiklopedisi projesi kapsamında görüşmeler yapılmıştır.
