Alevi Ansiklopedisi'ne Neyi Nasıl Yazmalı?

Ansiklopedik Yazın

Ansiklopedi maddesi yazımı, akademik makaleler, denemeler ya da bilimsel kitaplardan farklı bir yöntem gerektirir. Bir ansiklopedi metninin amacı, yapısı, içeriği, sunumu ve üslubu diğer akademik yazım türlerinden belirgin şekilde ayrılır. Bu kılavuz, Alevi Ansiklopedisi’ne katkıda bulunmak isteyen yazarlar için temel kuralları içermektedir.

Ansiklopediler, genellikle öğrenciler, araştırmacılar ve akademisyenler için güvenilir bir başvuru kaynağıdır. Ansiklopedi maddeleri akademik titizlikle hazırlanmalıdır ve de geniş bir okuyucu kitlesine hitap edecek şekilde erişilebilir/anlaşılabilir olmalıdır. Ansiklopedi maddeleri, sözlüklerden farklı olarak, sadece kısa tanımlar sunmaz. Belirli bir konuyu derinlemesine ele almakla beraber, uzmanlık kitapları kadar ayrıntılı ve anlaşılması zor teknik içerikten de oluşmaz. Ansiklopedi maddeleri, belirli bir konuya dair sistematik bilgilendirmelerle okurlara perspektif kazandırır.

Alevi Ansiklopedisi ise, konusunun özgünlüğü sebebiyle, bu klasik çerçevenin ötesine geçerek, hem kısa, sözlük tarzı maddeler hem de sistematik ve detaylı ansiklopedik makaleler içerecek şekilde tasarlanmıştır. Ancak hangi formatta olursa olsun, Alevi Ansiklopedisi akademik standartlara bağlı kalacak, bilimsel kalitesini koruyarak okurlarıyla buluşacaktır.

Yazmanın Zorlukları: Coğrafi-Kültürel Çeşitlilik & Tartışmalı Konular

Günümüzde Alevilikle ilgili akademik ve entelektüel literatür ciddi hacme ulaşmış olsa da -görece yeni olması ve genellikle birbiriyleçatışan farklı perspektifleri barındırdması nedeniyle- Alevilik üzerine ansiklopedik bir çalışma oluşturmak çeşitli zorluklar içermektedir.Örneğin, Alevilik, tarihsel olarak, büyük ölçüde sözlü bir gelenek olarak aktarılmış, Alevilik yazınını önemli ölçüde etkileyen akademik ilgi ise ancak son yarım yüzyılda belirginleşmiştir. Bu gelişme, Alevilerin Türkiye ve Batı Avrupa‘daki büyük kentlere göç etmeleriyle hız kazanmıştır. Bu sebeple, Alevilikle ilgili yazılı literatürde, dünden bugüne, göç, sosyal değişme, politikleşme, sekülerleşme gibi içsel ve dışsal dinamiklerin etkileri olduğu kadar, Batılı kolonyal fikir ve yaklaşımların da yansımaları söz konusudur.

Öte yandan, gelinen aşamada Alevilik, uluslararası akademik dünyada ve kamusal alanda giderek daha fazla tartışılan bir başlık hâline gelmiştir. Farklı ideolojik, dini-sosyal, etno-kültürel ve politik perspektifler, Alevi kimliği, tarihi, sosyolojisi, teolojisi ve pratikleri hakkında birbirinden farklı yorumlara yol açmaktadır. Alevi toplumu içindeki kurumsal yapılar da bu çeşitliliği yansıtmakta ve farklı anlatılar, söylemler kurmaktadır. Ayrıca, Alevilik, bugün Balkanlar, Anadolu, Kafkasya ve Ortadoğu‘yu kapsayan geniş bir coğrafyadaki çeşitli toplulukları içeren bir üst kimlik hâline de gelmiştir. Tarihsel ve çağdaş Bektaşi, Sufi gelenekler de dikkate alındığında, bu coğrafya, İran platosundan Uzak Doğu‘yaya kadar genişlemektedir. Aleviler farklı etnik kökenlere sahip çok dilli bir topluluk olduğundan, günümüzdeki yorum ve pratikleri de farklılaşmaktadır. Bu tür tarihsel, coğrafi ve kültürel dinamikler de Alevilerin toplumsal ve dinsel kimlikleri konusunda süregiden tartışmaları beslemektedir.

Alevi Ansiklopedisine Neden İhtiyaç Var?

Alevilik üzerine kapsamlı bir ansiklopedi hazırlamak, yukarıda değinilen zorlukları da kapsayan, hem entelektüel bir sorumluluk hem de acil bir ihtiyaçtır. Tarih boyunca Aleviler sistematik baskı, asimilasyon, fiziksel ve epistemik şiddete maruz kalmıştır. Geniş kitlelerce ulaşılabilen, titizlikle hazırlanmış çok yönlü bir bilgi kaynağının eksikliği, Alevi tarihi, kültürü ve inançlarının manipüle edilmesinde ve dış müdahalelere açık hâle gelmesinde kolaylaştırıcı bir rol oynamıştır.

Çevrimiçi ve açık erişimli bir ansiklopedi, bu tür riskleri bertaraf etmek ve Aleviliğin farklı boyutlarını kapsamlı bir şekilde ele almak için önemli bir fırsattır. Daha da önemlisi, Alevi Ansiklopedisi, Alevilik bilgisinin, Alevi toplumunun kendi anlam ve duygu dünyasından süzülen yaklaşım ve terimlerle kurulmasının bir aracıdır. Bu tür bir platform, asimilasyonist, kolonyal ya da hegemonik söylemlere karşı Alevilerin kendi kültürel miraslarını temsil etmelerine ve sahiplenmelerine olanak sağlayacaktır.

Kolektif-kimlik, -hafıza ve -duyguların günümüzde yoğun şekilde tartışıldığı bir dönemde, Alevi Ansiklopedisi, bilgi üretimini demokratikleştirme ve çoğulcu bir akademik zemin oluşturma açısından da kritik bir adımdır. Yanı sıra, Alevi Ansiklopedisi aynı başlıkta birden fazla girişi kabul ederek, Alevi toplumunun yansıttığı kültürel ve siyasal çeşitliliği de akademik perspektiften yansıtma arzusundadır.

Ne Hakkında ve Nasıl Yazmalı?

Alevi Ansiklopedisi, Aleviliğin tarihini, kültürünü, inançlarını, ritüellerini, önemli figürlerini, mekânlarını ve kurumlarını ele alan bir başvuru kaynağıdır. Ansiklopedi maddeleri, öznel yorumlar veya eleştirel değerlendirmeler sunmadan temel bilgilere odaklanarak “kim, ne, ne zaman, nerede, neden, nasıl, hakkındaki tartışmalar neler, hakkındaki (bilimsel/güvenilir) kaynaklar neler” gibi soruları yanıtlamayı amaçlamalıdır.

Yazarlar, tarihsel figürler/bireyler hakkında yazarken tarafsız bir dil kullanmalı, kişiyi idealize eden anlatımlardan kaçınmalıdır. Biyografik maddelerde doğum ve ölüm tarihleri, doğum yeri, eğitim, kariyer ve Alevilik açısından önemi gibi temel bilgiler verilmelidir. Maddeler, konunun tarihsel ve sosyo-politik bağlamını açık bir şekilde ortaya koymalıdır.

Aleviliğin teolojik, politik ve kültürel çeşitliliği nedeniyle, madde girişlerinde, farklı bakış açıları dengeli bir şekilde sunulmalıdır. Maddeler, okuyucuların konuyla ilgili akademik literatürü bağımsız bir şekilde değerlendirmesine olanak sağlayacak nitelikte olmalıdır.

Akademik ve Yöntemsel Standartlar

Alevi Ansiklopedisi’ne katkıda bulunan tüm yazarların aşağıdaki akademik standartlara uyması gerekmektedir:

Tarafsızlık: Maddeler nesnel ve dengeli olmalı, ideolojik veya politik yönlendirmelerden kaçınılmalıdır.
Bilimsel Titizlik: Güvenilir akademik kaynaklar ve birincil belgeler kullanılmalıdır.
Açıklık ve Ulaşılabilirlik: Karmaşık konular sade bir dille anlatılmalıdır.
Atıf ve Kaynakça: Kaynaklar ansiklopedinin atıf sistemine uygun şekilde belirtilmelidir.
Çoğulculuk: Alternatif görüşler dengeli bir şekilde sunulmalıdır.

Ansiklopedi Maddeleri İçin Önerilen Yapı

Başlık: Kısa ve açıklayıcı bir başlık. Tek bir kavram olabileceği gibi bir kavram grubu da olabilir. Örn. “Ocak”, “cem”, “ana“ … veya“Göçmen Alevi topluluklarda kuşaklararası çatışma”, “göçmen Alevi gençlik kuşağı ve kimlik sorunu”
Özet: Konunun kısa bir özeti
Tanım ve Etimoloji: (Varsa) Kavramın tanımı ve kökeni
Ana Tartışma: Tarihsel, coğrafi, sosyal-siyasal, dinsel, kültürel ve diğer bağlamsal bilgiler
Farklı Görüşler: (Varsa) Akademik tartışmalar ve farklı bakış açıları
Sonuç: Konunun genel çerçevesi ve ileri okuma önerileri
Kaynakça: Başvurulan akademik kaynaklar

Tematik Kategorizasyon

Her madde, burada listelenen tematik kategorilerle ilişkilendirilmelidir.

(Etiketleme sistemi)

Tarih
Coğrafya
Antropoloji
Sosyoloji
Politika
Ekonomi
Teoloji
Mitoloji ve Sözlü Kültür
Şiddet ve Kolektif Hafıza
Sanat
Toplumsal Cinsiyet
Tarihi Figürler

Yazım Kuralları

Biçimlendirme: Gönderiler, Word (docx) formatında hazırlanmalı, 12 punto Times New Roman yazı tipi ve 1.5 satır aralığı kullanılmalıdır.

Kelime Sayısı: Maddeler ideal olarak 100 ile 2.000 kelime arasında olmalıdır. 2.000 kelimeyi aşan madde içerikleri için yazarlar Editör Kurulu ile görüşmelidir ve de en fazla 100 kelimelik bir özet paragraf eklemelidir.

Dipnotlar ve Kaynakça: Metin içindeki gerekli atıflar için sonnot sistemi kullanılmalıdır. Tüm metin içi referanslar ve kaynakçalar, Alevi Ansiklopedisi‘nin Referans ve Atıf Kuralları‘ na uygun şekilde düzenlenmelidir.

DOI ve Çevrimiçi Kaynaklar: Yazarlar, mümkünse DOI referanslarını eklemeli ve kaynakçada çevrimiçi kaynakların bağlantılarını sağlamalıdır.

Yazar Bilgileri ve Kısa Biyografi

Biyografi Gönderimi: Yazarlar, 200-250 kelimelik kısa biyografilerini, iletişim bilgilerini (e-posta ve/veya kurumsal adres) ve isteğe bağlı olarak kişisel web siteleri veya sosyal medya hesaplarını sunmalıdır.

Gerçek İsim Kullanımı: Yazarlar gerçek isimleriyle yazmalıdır, takma ad kullanımına izin verilmemektedir.

İletişim

Alevi Ansiklopedisi’ne katkıda bulunmak isteyen yazarlar için detaylı bilgi ve başvuru süreci hakkında bilgi almak için:

[email protected]